مقایسه انگیزش اخلاقی در اندیشه‌های علامه طباطبایی و مک‌ناتن

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مدعو، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران.

2 دانشیار، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

مقایسه اندیشه‌های علامه طباطبایی و مک‌ناتن در زمینه‌ی انگیزش اخلاقی در دو حوزه یعنی منشا انگیزش و درونی یا بیرونی بودن منابع انگیزش قابل ارزیابی است. در حوزه منشا انگیزش مک‌ناتن تنها به موقعیت انجام فعل و درک شخص در آن موقعیت اشاره می‌کند واین در حالی است که علامه به سه مؤلفه یعنی توجه به فواید دنیوی، توجه به فواید اخروی و جلب رضایت الهی اشاره نموده و درک شخص در موقعیت رانیز به یکی از این سه مؤلفه برمی‌گرداند. نکته قابل تامل در رویکرد مک‌ناتن، عدم توجه او به دین و رابطه‌ی اخلاق با دین است؛ امری که در دیدگاه علامه قابل انکار نیست. در حوزه درونی یا بیرونی بودن منابع انگیزش اخلاقی نیز بایستی به این نکته اشاره کرد که علامه منابع انگیزش را بیرونی می‌داند چراکه توجه به فواید دنیوی، توجه به فواید اخروی و جلب رضایت الهی اهدافی خارج از وجود انسان هستند؛ اما مک‌ناتن معتقد است که درک شخص در موقعیت بر اساس انگیزه درونی وی اتفاق می‌افتد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of moral motivation in the thoughts of Allama Tabatabaei and McNaughton

نویسندگان [English]

  • mohammadmahdi shamsi 1
  • Mohammadreza Zamiri 2
1 Visiting Professor, University of Maragheh, Maragheh, Iran.
2 Associate Professor, Payam Noor university, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

The comparison of the thoughts of Allama Tabatabaei and McNaughton concerning the moral motivation can be conducted in two domains, i.e. origin of motivation and the internality and externality of the sources of motivation. In the domain of the origin of motivation, McNaughton only refers to the situation of the action and personal understanding of it while Allama highlights three factors of attention to worldly benefits, attention to otherworldly benefits and acquisition of divine satisfaction and he has also reduced the person’s understanding of the situation into one of these three factors. The point that deserves to be reflected in the the approach of McNaughton is his negligence of religion and the ethics/ religion relationship; what is undeniable in the perspective of Allama. In the domain of internality or externality of the sources of the moral motivation, one should mention the point that Allama considers the sources of motivation to be external, because paying attention to the worldly benefits, attention to the otherworldly benefits and acquisition of divine satisfaction are objectives that lie outside the human existence; but McNaughton believes that the person’s understanding of the situation is based on his internal motive.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allama Tabatabai
  • McNaughton
  • moral motivation
  • the origin of motivation
  • the internality and externality of the sources of motivation

مراجع

  1. صمدیه، مریم و مجید ملایوسفی (1396)؛ ارسطو و فرونسیس (حکمت عملی)، فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی آینه معرفت، سال هفدهم، شماره پنجاه و سوم، صص 1-23.
  2. طباطبایی، محمد حسین(بی تا)؛ اصول فلسفه و روش رئالیسم، قم: انتشارات صدرا.
  3. ــ: (1388)؛ بررسی­های اسلامی، به کوشش سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب
  4. ـــــ: (1374)؛ تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی جامعه­ی مدرسین حوزه علمیه قم، قم.
  5. ــــــ : (1389ب)؛ نهایه الحکمه، ترجمه و شرح علی شیروانی، قم:بوستان کتاب
  6. فصیحی رادمندی، مهدی (1393)؛ انگیزش اخلاقی، پژوهشکده باقرالعلوم.
  7. کاویانی، محمد؛ کریمی، محمدرضا (1390)؛ منابع انگیزش اخلاقی با رویکرد تطبیقی بین دیدگاه علامه طباطبایی و مازلو، دو فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات اسلام و روان­شناسی، سال 5، شماره 9، پاییز و زمستان، صص79-104.
  8. مک‌ناتن، دیوید (1383)؛ نگاه اخلاقی: درآمدی به فلسفة اخلاق، ترجمه حسن میانداری، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
  9. مهدوی­نژاد، محمدحسین (1391)؛ تحلیلی فلسفی از مبانی انسان شناختی و انگیزش اخلاقی در اندیشه­ علامه طباطبایی، دو فصلنامه علمی-پژوهشی حکمت صدرایی،پاییز و زمستان، صص95-108.
    1. Aristotle, (2004); Nicomachean Ethics, Translated and Edited by Roger Crisp, Cambridge University Press.
    2. ـ: (2009); Nicomachean Ethics(Oxford world's classics),Translated and Edited by Ross David, Oxford University Press.
    3. Bunnin, Nicholas and Yu, Jiyuan, (2004); The Blackwell dictionary of western philosophy. Blackwell Publishing
    4. Colle, Simone de and Patricia H. Werhane (2008); Moral Motivation Across Ethical Theories: What Can We Learn for Designing Corporate Ethics Programs? Journal of Business Ethics 81:751–764
    5. Garrard, Eve, and David McNaughton. Mapping moral motivation. Ethical Theory and Moral Practice 1.1 (1998): 45-59.‏
    6. McNaughton, David (1988); Moral vision: An introduction to ethics, Blackwell Publishing.
    7. ____: David, and Piers Rawling (2000); Unprincipled ethics. Hooker and Little 2000: 256-275.
    8. ____: David, and Piers Rawling (2013); Particularism. International Encyclopedia of Ethics.
    9. ____: David, and Piers Rawling.(2018);Motivating reasons and normative reasons. The Oxford Handbook of Reasons and Normativity: 171.‏
    10. ____: David, and Rawling Piers (1995); Value and agent-relative reasons. Utilitas 7.1: 31-47.‏
    11. ____: David; Rawling, Piers (1991); Agent-relativity and the doing-happening distinction. Philosophical Studies: An International Journal for Philosophy in the Analytic Tradition, 63.2: 167-185.‏
    12. ____: David; Rawling, Piers (2006); Deontology. In: The Oxford handbook of ethical theory. Pp 65-71.‏
    13. Mele, Alfred R. (1984); Aristotle on the Roles of Reason in Motivation and Justification.  Archiv für Geschichte der Philosophie 66.2: 124-147.‏
    14. Ridge, Michael (2008); Reasons for action: agent-neutral vs. agent-relative. In: E. N. Zalta (Ed.), The Stanford encyclopedia of philosophy (Fall Edition). http://plato.stanford.edu/ archives/ fall2008/entries/reasonsagent/.
    15. Ryan, Richard M., and Edward L. Deci.(2000); Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary educational psychology 25.1: 54-67.‏
    16. Scholl, Jessica A. and Mederer, Helen L. and Scholl, Richard W. (2016); Motivating Ethical Behavior, Springer International Publishing Switzerland.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار