روش های سید مرتضی در نقد حدیث عدد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه الهیات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

2 دانشجوی دکتری، گروه الهیات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

چکیده

یکی از افرادی که به صورت روشمند به نقد حدیث می‌پردازد؛ سیدمرتضی است. او در یکی از آثار خود به نام رساله «الرد علی اصحاب العدد» به نقد اصحاب عدد (قائلین به ۳۰ روز بودن ماه رمضان) می‌پردازد و احادیثی که ماه رمضان را 30 روز کامل می‌داند (بدون هیچ کم و کاست)، بررسی و نقد می‌کند.
سیدمرتضی با نقد این روایات، اتمام ماه رمضان را با رویت هلال ماه(چه 29 روزه و چه 30 روزه) صحیح می‌داند . او در نقد روایات مورد استناد اصحاب عدد با استفاده از روش‌های مختلف از جمله: استدلال به اجماع و استناد به آیات(بقره/ 189 و یونس/5) بی اعتبار بودن سخن آنان را اثبات می‌کند، او قیاس را که مورد استناد اصحاب عدد است؛ فاقد حجیت می داند و بر اساس علم لغت به نقد روایات مورد استناد آن‌ها می‌پردازد . همچنین سیدمرتضی روایات مورد استناد آن‌ها را مخالف اخبار مشهور و سیره تاریخی مسلمانان می داند. روش‌ها و معیارهای سیدمرتضی در نقد دیدگاه‌های عدد تنها در قالب نقد متنی منحصر بوده و به نقد سندی نمی‌پردازد. روش جمع‌آوری مطالب در این پژوهش، کتابخانه‌ای بوده و روش‌تحقیق، توصیفی تحلیلی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sayyid Murtaza's Methods in Criticizing Hadith Al-Adad

نویسندگان [English]

  • Alireza Tabibi 1
  • seyed Majid Nabavi 2
1 Associate Professor, Department of Theology, Faculty of Humanity, Arak University, Arak, Iran.
2 Ph.D. Student, Department of Theology, Faculty of Humanity, Arak University, Arak, Iran.
چکیده [English]

One of the people who methodically criticizes hadith is Sayyid Morteza. In one of his works, "Al-Rad 'Ala hadith e al-'Add", he criticizes the companions of the number (the 30 days of Ramadan) and reviews hadiths that consider Ramadan to be complete for 30 days (without any shortcomings). By criticizing these hadiths, Al-Sayyid Murtaza considers the end of Ramadan correct with the sight of the crescent moon (whether 29 days or 30 days). In criticizing hadiths cited by the companions of the number using different methods such as: reasoning for consensus and citing verses (Baqara/189/ 189 and Yunus/5) proves that their speech is discredited, he considers the analogy which is cited by the companions of the number as lacking in ijjat and according to the word science, he criticizes the hadiths cited by them. Also, al-Sayyid Murtaza considers the hadiths cited by them to be against the famous news and historical traditions of Muslims. Seyed Morteza's methods and criteria in criticizing the views of the number are exclusive only in the form of textual criticism and do not deal with documentary criticism. The method of collecting materials in this research is library and the research method is descriptive-analytical.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sydentry
  • Hadith Number
  • Hadith Critique
  • Hadith Review
-        ادلبی، صلاح الدین(بی‌تا)؛ منهج نقد المتن عندالعلماء الحدیث النبوی، بیروت، دارالآفاق الجدید.
-        ایزدی مهدی(۱۳۹۴)؛ روش شناسی نقد متن حدیث، تهران دانشگاه امام صادق علیه السلام.
-        جمعى از محققان(1389)؛ فرهنگ نامه اصول فقه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى.
-        حسن، خالد رمضان(1418 ق)؛ معجم أصول الفقه، قاهره.
-        حسینى، محمد(2007 م.)؛ الدلیل الفقهى تطبیقات فقهیة لمصطلحات علم الأصول، دمشق.
-        خدایاری علی نقی (1389)؛ روشهای معیار نقد حدیث، در آثار شیخ مفید، مجله علوم حدیث، شماره ۲.
-        خطیب بغدادی، احمد بن علی، 392 - 463ق (1405 ه‌ - 1985 م)؛ الکفایه فی علم الروایه، دار الکتاب العربی بیروت الطبعة الاولى.
-        سیدمرتضی (بی‌تا)؛ رس‍ائ‍ل‌ال‍ش‍ری‍ف ‌ال‍م‍رت‍ض‍ی ‌،ت‍ق‍دی‍م‌ و اشراف اح‍م‍دال‍ح‍س‍ی‍ن‍ی‌؛ اعداد مهدی رجائی، قم، دارال‍ق‍رآن‌ال‍کری‍م‌، مدرسه آیه‌العظمی‌ الگلپایگانی.
-        ـــــــــــــ(۱۳۶۳ش)؛ الذریعة الی اصول الشریعه، به کوشش ابوالقاسم گرجی، تهران.
-        ــــــــــــــ(بی‌تا)؛ الرد علی اصحاب العدد، بی جا.
-        زبیدی(1414 ق)؛ محمدمرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، به کوشش علی شیری، بیروت، دارالفکر.
-        سبحانی، جعفر(1405 ق)؛ الحدیث النبوی بین ‌الروایه و الدرایه. بیروت، بی‌نا.
-        ــــــــــــــ(1420ق)؛ الموجز فی أُصول الفقه، الموجز فی أصول الفقه یبحث عن الأدلة اللفظیة والعقلیة: مؤسسة الإمام الصادق علیه‌السلام، قم.
-        شاهرودى، سید محمود هاشمى (1426ق‌)؛ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، انتشارات مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام‌.
-        صادقى تهرانى، محمد(1406ق)؛ الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، فرهنگ اسلامى، قم.
-        صبحی صالح(1379ق)؛ علوم الحدیث و مصطلحه، دمشق، بی‌نا.
-        صدوق(١٣٧٩ ق- ١٣٣٨ ش)؛ معانی الأخبار، تحقیق: تصحیح وتعلیق: علی أکبر الغفاری، بی جا.
-        طباطبایى، محمدحسین(1390ق)؛ المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت.
-        طبرسى، فضل بن حسن(1372ش)؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ناصر خسرو، ایران، تهران.
-        عاملی، جعفر مرتضی(1426 ق/1385 ه.شالصحیح من سیرة النبی الأعظم (ط ـ جدید)، موسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر.
-        عباسی مهرداد(۱۳۸۸مبانی و روشهای سیدمرتضی در فهم اخبار،آحاد، با تکیه بر کتاب امالی، صحیفه مبین شماره۴۶.
-        فخر رازی، محمّد بن عمر(1418 هـ - 1997 م)؛ المحصول فی علم اصول الفقه، دراسة وتحقیق، الدکتور طه جابر فیاض العلوانی، الناشر: مؤسسة الرسالة، الطبعة: الثالثة.
-        کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق(1407ق)؛ الکافی (ط - الإسلامیة)، 8جلد، دار الکتب الإسلامیة، تهران.
-        مجلسی محمدباقر(۱۴۰۳ق)؛ بحارالانوار، بیروت دار احیاء تراث العربی.
-        محقّق داماد، محمّدباقر(1405 ه‌ ق)؛ الرواشح السماویة، مکتبه آیة الله العظمى المرعشی النجفی قم المقدسة – ایران.
-        محمود عبد الرحمان(بی­تا)؛ معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة.
-        مختاری رضا، صادقی محسن (۱۳۸۴)؛ رویت هلال، جلد اول، قم، بوستان کتاب، چاپ اول.
-        مشکینی، علی(1371ش)؛ اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها، نشر الهادی، قم.
-        مفید، محمّد بن محمد بن نعمان عکبرى(1413 ه‍ ق)؛‌ محقق و مصحح: مهدى نجف الرد على أصحاب العدد، جوابات أهل الموصل فی العدد و الرؤیة، انتشارات کنگره جهانى هزاره:( این کتاب در جلد نهم از مجموعه مصنفات شیخ مفید چاپ شده‌است).‌