تبیین اظهارنظر دوگانه ی ابن سینا در مورد رابطه ی حکمت عملی با شریعت و مقایسه ی آن با دیدگاه شهید مطهری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه معارف اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه مراغه، مراغه، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر می‌کوشد با روش توصیفی-تحلیلی، متون ابن‌سینا و شهیدمطهری را در مورد رابطه‌ی حکمت عملی و شریعت مورد بررسی تطبیقی قرار دهد. بطورکلی آراء دو متفکر در دو حوزه مبدأ و منشأ حکمت عملی و تایید احکام حکمت عملی و شریعت توسط همدیگر و یا تعارض آن دو قابلیت بررسی و ارزیابی دارد. ابن‌سینا در خصوص مبدأ و منشأ حکمت عملی اظهارنظر دوگانه‌ای را اتخاذ کرده است. وی از یکسو در مباحث علم‌النفس به جایگاه عقل در حکمت عملی اشاره و آن را برگرفته از قوۀ نظری عقل انسان معرفی می‌نماید و از سوی دیگر در رساله‌ی عیونالحکمه برخلاف سایر آثار خویش، شریعت را مقسم و مبدأ هر سه قسم حکمت عملی و تعیین کنندۀ حدود آن بیان می‌کند؛ اما تحلیل مبانی فلسفی ابن‌سینا بیانگر این امر است که ایشان حکمت عملی را برگرفته از قوه نظری عقل انسان می‌داند. شهیدمطهری نیز معتقد است که حکمت عملی برگرفته از خرد انسان است واینکه خداوند به امور ناپسند دستور نمی‌دهد؛ به خاطر آن است که آن‌ها در ذات خود زشت هستند. علاوه بر این، هردو متفکر معتقدند که احکام حکمت عملی و شریعت نمی‌توانند مخالف هم باشند؛ چراکه هردو هدف واحدی(رساندن انسان به سعادت و کمال وجودی) را دنبال می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Explanation of Avicenna's double comment about the relationship between practical wisdom and Sharia and comparing it with the view of

نویسندگان [English]

  • Maryam Samadieh
  • ali safarzadeh maleki
Assistant Professor of Department of Islamic Studies, The Faculty of Humanities, University of Maragheh, Maragheh, Iran.
چکیده [English]

The present study tries to compare the texts of Avicenna and Motahari on the relationship between practical wisdom and Sharia with descriptive-analytical method. In general, the opinions of two thinkers in the two areas of the origin of practical wisdom and the confirmation of the rulings of practical wisdom and Sharia by each other or their conflict can be examined and evaluated. Avicenna has adopted a dual opinion regarding the origin of practical wisdom. On the one hand, he points out the place of intellect in practical wisdom in the discussions of psychology and on the other hand, in his treatise Ayun al-Hikma, unlike his other works, he states the Sharia the origin of each three types of practical wisdom. But the analysis of Avicenna's philosophical foundations shows that he considers practical wisdom to be derived from the theoretical power of human intellect. Shahid Motahari also believes that practical wisdom is derived from human intellect and that God does not command unseemly things; It is because they are inherently ugly. In addition, both of them believe that the rules of practical wisdom and Sharia cannot be opposite to each other; Because both of them follow the same goal.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Avicenna
  • Motahari
  • practical wisdom
  • Sharia
  • intellect