بررسی تطبیقی روش علامه طباطبایی و شیخ محمد عبده در حل تعارض قرآن و علم

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 معارف و تعلیم وتربیت اسلامی ، دانشگاه فرهنگیان ، تبریز ، ایران

2 دانشگاه فرهنگیان ارومیه ، ایران

چکیده

با گسترش و پیشرفت علوم تجربی و قطعی تلقی شدن هر نظریه ای در این علوم و توارد این تفکر از سمت دنیای غرب به جهان اسلام، یکی از شبهات امروزی، شبهه تعارض علم و قرآن است به این معنا که گاهی بین گزاره های این دو در موضوع واحد، ناسازگاری ظاهری نه واقعی، وجود دارد؛ از آن جا که اندیشمندان اسلامی از جمله علامه طباطبایى و شیخ محمد عبده، برای رفع تعارض ظاهری علوم تجربی و قرآن راه حل هایی در نظر گرفته اند، پژوهش حاضر در صدد برآمد مبانی و روش این بزرگان را در حل تعارض، با روش توصیفی- تحلیلی، بررسی، نقد و مقایسه نماید. در این راستا، برخی از دیدگاه ها عبارتند از: از نظر علامه، علوم تجربی نمی توانند درباره آیات مرتبط با ماوراء طبیعت قضاوتی داشته باشند و در تطبیق بین علوم تجربی و آیات علمی قرآن نیز، باید تفکیک بین مسلمات و غیر مسلمات علمی مد نظر قرار گیرد. عبده معتقد است قرآن همگام با اندیشه بشری به تکامل می رسد؛ از این رو تغییر برخی احکام به اقتضای علوم تجربی، گریز ناپذیر است؛ چنان که به همین دلیل، تأویل برخی مفاهیم غیبی قرآن مجاز است

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Allameh Tabatabaiy's and Sheikh Mohammad Abdoh's Method in Solving the Conflict between the Quran and Science

نویسندگان [English]

  • jalil jalili 1
  • Safar Nasirian 2
1 Islamic Education and Education, Farhangian University, Tabriz, Iran
2 Farhangian University of Urmia, Iran
چکیده [English]

Due to the expansion of experimental sciences and the certainty of these sciences and the influx of this idea from western world to the Islamic world, one of fundamental doubts in new era is the conflict between science and Quran. The conflict between science and the Quran means that there is an apparent inconsistency between the propositions of science and the Qur'an on a single subject, although a real conflict between the Quran and science is inherently impossible. Since Islamic thinkers such as Tabatabayi and Abdoh, have tried to resolve this conflict, the present research aims to to examine, criticize and compare principles and methods of these two thinkers, with a descriptive analytical method to solve problem. In this regard, some of the views of these thinkers are: according to Tabatabai, experimental sciences cannot judge about verses related to supernatural. In the comparison between experimental sciences and the scientific verses of Qur'an, the separation between scientific certainty and non-certainty should be considered. Abdoh believes that Quran evolves in sync with human thought; therefore, it is inevitable to change some rulings due to the necessity of science; for this reason, the interpretation of some occult concepts of the Quran is allowed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qur’an
  • science
  • conflict
  • Tabatabai
  • Abduh