اعتبارسنجی کارآمدی قطع اصولی در استنباط باورهای دینی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه و حکمت اسلامی در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانشیار گروه فلسفه وکلام اسلامی دانشکده الهیات وعلوم اسلامی دانشگاه تبریز

چکیده

چکیده
روش‌شناسی علوم سهم به سزایی در شناخت علوم و کاربست عملی آنها ایفا می‌کند. از مهم‌ترین مباحث کلامی، بحث درباره روش استنباط گزاره‌های اعتقادی و شناخت کارآیی یا عدم کارآیی ادله ظنّ آور است. کمال الحیدری نخستین دانشمندی است که با غیرممکن دانستن تحصیل یقین منطقی، از حجیت قطع اصولی در باورهای دینی سخن گفته و بر کفایت مواجهه احتمال آلود با معرفت‌های اعتقادی تأکید کرده است. این مقاله با روش تحلیلی و رویکردی انتقادی به دنبال بررسی و ارزیابی کارآمدی و اعتبار کاربست قطع اصولی در مسائل اعتقادی می‌باشد. پرسش اساسی این است که چه نسبتی میان قطع اصولی و باورهای دینی وجود دارد و آیا اساساً می‌توان قطع اصولی را در مسائل اعتقادی معتبر و کارآمد دانست؟ یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که قطع اصولی به دلیل کاستی‌ها و نواقص معرفت-شناختی در استنباط گزاره‌های اعتقادی معتبر و کارآمد نیست و با محدودیت‌های بی‌شماری مانند: نقص کاشفیت، شخصی بودن حجیت، عدم شمولیت و تأخیر رتبه دلیلیت مواجه است، این در حالی است که لازمه حجیت آن در باورهای دینی پیامدهای متعددی همچون: شکّاکیت، نسبیّت، پلورالیسم، منتفی شدن داوری و نقد و نظر، لزوم دور و نفوذ عقائد خرافی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Validation of the application of Usuli certitude in the inference of religious beliefs

نویسندگان [English]

  • hasan mohammadzadeh 1
  • Ghorban Ali Karimzadeh Karamelaki 2
1 PhD student of Islamic philosophy and wisdom at Shahid Madani University of Azerbaijan
2 Associate Professor Islamic Philosophy and Wisdom, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

abstract
The methodology of sciences plays a significant role in the knowledge of sciences and their practical application. One of the most important theological topics is the discussion about the method of inferring belief propositions and recognizing the effectiveness or ineffectiveness of suspicious evidence. Kamal al-Haydari is the first scientist who, considering it impossible to acquire logical certainty, spoke about the authority of Usuli certitude in religious beliefs and emphasized the sufficiency of probable encounters with religious knowledges. This article, with an analytical method and a critical approach, researches to investigate and evaluate the efficiency and validity of the use of Usuli certitude in religious issues. The basic question is, what is the relationship between Usuli certitude and religious beliefs, and can Usuli certitude be considered valid and effective in matters of belief? The findings of the research indicate that the Usuli certitude is not valid and efficient due to epistemological shortcomings and deficiencies in the inference of belief propositions and faces countless limitations such as: defect of discovery, personality of authenticity, defect of inclusion and delay in ranking of reasonability, this is despite the fact that the necessity of its authenticity in religious beliefs has several consequences such as: skepticism, relativism, pluralism, rejection of judgment and criticism and opinion, the necessity of distance and the influence of superstitious beliefs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religious beliefs
  • logical certainty
  • Usuli certitude
  • application
  • validation