شناسایی الزامات راهبردی «جهاد تبیین» مبتنی بر آموزه های نبرد نظامی در نهج‌البلاغه

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شیراز

چکیده

جهاد دارای انواع متعددی است که در یک تقسیم بندی کلی می‌توان آن‌ها را ذیل دو مجموعه‌ی کلی جهاد سخت یا نظامی و جهاد نرم یا شناختی بررسی نمود. یکی از انواع جهاد که زیر مجموعه‌ی جهاد نرم بوده و از اهمیت والایی برخوردار است، «جهاد تبیین» می‌باشد. هدف اصلی در این جهاد، زدودن سیاه نمایی‌ها و وارونه سازی‌هایی است که دشمن تلاش دارد با نهادینه سازی آن‌ها، افکار و باور جامعه‌‍‌ی رقیب را از درک حقایق منحرف سازد. رسیدن به هدف مذکور در این جهاد همانند هر جهاد دیگری نیازمند به‌ کارگیری یک سری الزامات راهبردی است. در این پژوهش که از نوع کاربردی می‌باشد، تلاش شده است با کاربست ترکیبی از روش های تحلیل مضمون و متن پژوهی و با رویکردی استقرایی به شناسایی این الزامات راهبردی مبتنی بر آموزه های نبرد نظامی در کتاب شریف نهج‌البلاغه پرداخته شود. از این رو منبع مورد بررسی در این پژوهش، خطبه ها، نامه ها و حکمت های مرتبط با جهاد و جنگ در نهج‌البلاغه می‌باشد. داده‌های مورد نیاز از راه مطالعه‌ی کتابخانه‌ای و با استفاده از ابزار فیش برداری گردآوری شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آنند که آموزه‌های امام علی (ع) در این کتاب شریف، از چنان جامعیتی برخوردار بوده که افزون بر جهاد سخت، در جهاد نرم و به طور خاص جهاد تبیین نیز قابل استفاده می‌باشند. مطابق با این آموزه‌ها، الزامات راهبردی «جهاد تبیین» مستخرج از آموزه های نبرد نظامی در نهج‌البلاغه را می‌توان در سه حوزه‌ی روحی- شخصیتی، مدیریتی و اجرایی- عملیاتی که هر یک خود مشتمل بر مولفه‌هایی است، مورد تحلیل و بررسی قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying the Strategic Requirements of "Tabyin Jihad" Based on the Teachings of Military Combat in Nahj al-Balāgha

نویسنده [English]

  • Seyedeh Hanieh Momen
shiraz university
چکیده [English]

Jihad encompasses various forms, which can be broadly categorized into 2 main types: hard or military jihad and soft or cognitive jihad. A significant aspect of soft jihad is "Tabyin Jihad" aimed at dismantling the distortions and misconceptions propagated by adversaries to mislead the beliefs and thoughts of rival societies. Like other forms of jihad, achieving this objective requires a distinct set of strategic requirements. This applied research sought to identify these strategic requirements based on the principles of military combat as articulated in the esteemed book, Nahj al-Balāgha. Utilizing a combination of thematic analysis and textual research through an inductive approach, the study focused on the sermons, letters, and wisdoms related to jihad and warfare within Nahj al-Balāgha. Data were collected through comprehensive library research and systematic note-taking. The findings indicated that Imam Ali’s teachings in this text were sufficiently comprehensive to be applicable not only to hard jihad, but also to soft jihad, particularly Tabyin Jihad. According to these teachings, the strategic requirements of Tabyin Jihad derived from the principles of military combat in Nahj al-Balāgha could be analyzed in 3 key areas: spiritual-personality-based, managerial, and operational, each encompassing specific components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tabyin Jihad
  • Imam Ali (AS)
  • Nahj al-Balāgha
  • Strategic Requirements
  • Enemy