طراحی الگوی سازمانی دولت خدمتگزار مبتنی بر حکمرانی متعالی در بخش دولتی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار مدیریت دولتی پیام نور

چکیده

طی سال‌های اخیر، حکمرانی متعالی به‌عنوان یکی از روش‌های حکمرانی با الهام از اصول دینی و با تأکید بر اصل خدمتگزاری در جامعه مورد توجه قرار گرفته است. دولت خدمتگزار در کارآمدی سازمان‌های دولتی و کسب رضایت ارباب‌رجوع نقش زیادی داشته است اگر سازمان‌ها بتوانند عوامل اجرایی خود را با اصول دولت خدمتگزار بر مبنای حکمرانی متعالی طراحی نمایند کارایی آنها دوچندان افزایش خواهد یافت. بر این اساس هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی سازمانی دولت خدمتگزار مبتنی بر حکمرانی متعالی در سازمان‌های بخش دولتی است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش کیفی می‌باشد و در تحلیل داده‌ها از روش داده بنیاد و کدگذاری سه مرحله‌ای باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزار مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته عمیق با خبرگان تا رسیدن به مرحله اشباع نظری استفاده شده است حجم نمونه که شامل پانل خبرگان می‌باشد، به تعداد 15 نفر از متخصصین آشنا به موضوع در دو بخش خبرگان علمی و اجرایی انتخاب شدند و با طی کردن مراحل اجرایی مطالعات کتابخانه‌ای، تدوین نظری مطالعه، انجام مصاحبه با خبرگان، تحلیل داده‌ها و طی سه مرحله کدگذاری، سرانجام مدل نهایی تحقیق با استفاده از روش اشتراوس و کوربین طراحی گردید. نتایج کدگذاری­ها منجر به استخراج 287 کد باز، 46 کد محوری و 11 کد انتخابی گردید. در ادامه عوامل مالی-اقتصادی و عوامل ارتباطی به‌عنوان عوامل زمینه‌ای، عوامل سیاسی-قانونی و ارتباط با مشتری به‌عنوان عوامل علی، عوامل منابع انسانی به‌عنوان عوامل مداخله‌گر، عوامل فناوری و تصمیم‌گیری به‌عنوان راهبرد و عوامل سازمانی، مدیریتی و فرهنگی-اجتماعی به‌عنوان پیامدهای الگوی سازمانی دولت خدمتگزار مبتنی بر حکمرانی متعالی انتخاب شدند عوامل اخلاقی به دلیل تکرار در مصاحبه‌ها به‌عنوان مقوله محوری دولت خدمتگزار مبتنی بر حکمرانی متعالی انتخاب گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing an organizational model of a servant government based on transcendental governance in the public sector

نویسنده [English]

  • skandar shirazi
چکیده [English]

In recent years, transcendental governance has been considered as one of the governance methods inspired by religious principles and emphasizing the principle of service in society. Servant government has played a great role in the efficiency of government organizations and gaining client satisfaction. If organizations can design their executive elements with the principles of servant government based on transcendental governance, their efficiency will increase twice as much. Accordingly, the purpose of the present study is to design an organizational model of servant government based on transcendental governance in organizations in the delta sector. This research is applied in terms of purpose and qualitative in terms of method, and the data analysis method and three-stage open, axial and selective coding were used. To collect data, semi-structured in-depth interviews with experts were used until theoretical saturation was reached. The sample size, which includes a panel of experts, was 15 experts familiar with the subject in the scientific and executive expert categories. After going through the implementation stages of library studies, theoretical development of the study, conducting interviews with experts, analyzing data, and through three coding stages, the final research model was designed using the Strauss and Corbin method. The coding results led to the extraction of 287 open codes, 46 central codes, and 11 selected codes. In the following, financial-economic factors and communication factors were selected as background factors, political-legal factors and customer relations as causal factors, human resource factors as intervening factors, technology and decision-making factors as strategy, and organizational, managerial, and cultural-social factors were selected as consequences of the organizational model of the servant government based on transcendental governance. Ethical factors were selected as the central category of the servant government based on transcendental governance due to their frequent repetition in the interviews.

کلیدواژه‌ها [English]

  • transcendental governance
  • servant government
  • government organizations
  • data-based
اسدزاده، فرشته و همکاران (1401). بررسی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های حکمرانی تعالی‌بخش در راستای ارتقای سلامت نظام اداری. حکمرانی و توسعه, 2(3), 111
اشرفی، آزاده و علاءالدینی، علی (1402). نقش دولت اسلامی در تحقق حکمرانی متعالی، ششمین همایش ملی علوم انسانی و مدیریت، قم.
حبیبی، نوید و ولی‌زاده، نورگل (1400). انگیزه خدمات عمومی و قصد حمایت از تغییر کارکنان: استفاده از نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده، پنجمین همایش بین‌المللی دانش و فناوری هزاره سوم اقتصاد، مدیریت و حسابداری ایران، تهران.
ترابی کلاته قاضی، علی (1400). ارائه الگوی حکمرانی متعالی با ابتنای بر الگوی حکمرانی علوی، فصلنامه حکمرانی متعالی، دوره: 2، شماره: 6.
کریمی، حسنعلی. (۱۳۹۹).  ارائه خدمات عمومی باکیفیت در دولت خدمتگزار. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
رضایی، سوده (1402). ارائه مدل حکمرانی متعالی دووجهی مبتنی بر قدرت نرم، تغییر ساختارها و فرآیندها، فصلنامه حکمرانی متعالی، دوره: 4، شماره: 1.
رحیمی، محمدحسین (۱۳۹۷).  شفافیت و پاسخگویی در دولت خدمتگزار. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
زارعی، بهادر و همکاران (1399). بررسی رابطة الگوی حکمرانی متعالی و اقتدار ملی در جمهوری اسلامی ایران. پژوهش‌های جغرافیای سیاسی، 5(2), 119-143.
زارعی, بهادر و همکاران (1400). الگویابی حکمرانی متعالی برای ارتقای اقتدار ملی در حکمرانی‌های اسلامی. فصلنامه علمی - پژوهشی حکومت اسلامی، 26(1), 107-134.
سرفراز، مهرزاد و همکاران (1402). شناسایی و طراحی مدل ابعاد انگیزه خدمت عمومی مبتنی بر پارادایم خدمات دولتی نوین، نهمین کنفرانس بین‌المللی علوم مدیریت و حسابداری، تهران.
طالقانی، محمد (1402). تبیین مفهوم بازاریابی خدمات عمومی، فصلنامه بازاریابی خدمات عمومی، دوره: 1، شماره: 1.
صادقی، علی (۱۳۹۸).  دولت خدمتگزار و نقش آن در توسعه پایدار. تهران: انتشارات امیرکبیر.
لطفی، خدیجه (1402). عوامل مؤثر در ارائه خدمات ضعیف توسط کارمندان اداری در خدمات عمومی، اولین همایش بین‌المللی مدیریت، حسابداری و اقتصاد با رویکرد نگاهی به آینده، بوشهر.
واعظی، رضا و سهرابی، شهلا (1400). تعالی خدمات عمومی و شبه پارادایم‌های مدیریت دولتی، فصلنامه حکمرانی و توسعه، دوره: 1، شماره: 2.
محمدی، رحیم (۱۳۹۶). حاکمیت قانون و عدالت در دولت خدمتگزار. تهران: انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس.
مریدی، بهزاد (1403). بررسی مفاهیم آزادی و عدالت اجتماعی در نهج‌البلاغه و لیبرالیسم در رهیافت گفتمان انتقادی، دین‌پژوهی و کارآمدی، دوره 4 شماره 1،41-52
علیزاده، امیرمحمد (۱۳۹۵).  مشارکت شهروندی در دولت خدمتگزار. تهران: انتشارات جامعه شناسان
یوسفی امیری و همکاران (1400). بررسی و تحلیل ارزش‌های خدمات عمومی در سازمان‌های دولتی، فصلنامه مدیریت دولتی، دوره: 13، شماره: 1.
Enang, Iniobong, Darinka Asenova, and Stephen J. Bailey (2020). Identifying influencing factors of sustainable public service transformation: a systematic literature review, International Review of Administrative Sciences, Volume 88, Issue 1,https://doi.org/10.1177/0020852319896399
Graham, J, Amos, B, & Plumptre, T (2003). Principles for good governance in the 21st century. Institute on Governance.
Lee, Mikyong, Majer, Marko. Kim. Boyuong (2019). Critical Factors Affecting Sustainable Success of Social Service Systems, Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity,Volume 5, Issue 4, December 2019, 77.
Yusuf, A.O, Opawole, A, Musa, N.A, Kadiri, D.S. and Ebunoluwa, E.I (2022), "Factors influencing the organisational capabilities of the public sector for implementation of building information modelling in construction projects", International Journal of Building Pathology and Adaptation, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/IJBPA-01-2022-0020.