پیوند هستی و شناخت از منظر حکمت صدرایی و پدیدارشناسی هوسرل

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه فلسفه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

4 استادیار، مرکز توسعه پژوهش های بین رشته ای معارف اسلامی و علوم سلامت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز

چکیده

موضوعات فلسفه به دو شاخه عمده مسائل مربوط به واقعیت درونی انسان و عالم خارج قابل انقسام‌اند. هر یک از فلاسفه بنابر اولویّت شخصی خود یکی از دو قسم مزبور را برگزیده­اند، اگرچه رابطه هستی و شناخت انسانی جزء یکی از مسائل اصلی دانش فلسفه محسوب می گردد لیکن کمتر فیلسوف توانایی قادر به ارائه راه حل برای تبیین مسئله مذکور شده است. صدرالمتألّهین ملاصدرا به عنوان فیلسوفی که وجود را اصیل می­داند و ادموند هوسرل به عنوان فیلسوفی که پدیدارشناسی را بر اساس آگاهی بنا کرده است، اشتهار یافته­اند. با وجود تفاوت­ها، هر دو فیلسوف، بر اساس نقش ساحت انسانی در جهت تقرّب دو سپهر مذکور گام‌های مشترکی برداشته‌اند. نوشتار حاضر در صدد نشان دادن وجوه شباهت صدرالمتألّین و هوسرل در راستای پیوند هستی و شناخت است. در این پژوهش سعی بر این است که نقش ساحت انسانی در پیوند مراتب وجودی و مراحل ادراکی در دو مشرب حکمت متعالیه و پدیدارشناسی مشخص شود. از این رو بعد از تعریف و تبیین نفس ناطقه و اگوی استعلایی[1] با روش مقایسه و تطبیق، به نقش ساحت انسانی در تبیین این مهم پرداخت شده است. نتایج به دست آمده از بررسی اندیشه­های دو فیلسوف یاد شده عبارت است از این که ساحت انسانی منزلی نیست که هستی و شناخت از روی ناچاری در آن گرد آمده باشد، بلکه ساحت انسانی خود با سیر مراحل وجودی مراتب ادراکی متناسب را کسب و هستی و شناخت را در خود حاضر کرده است و در این راستا به علم یقینی دست یافته است.




 
[1]. Transcendental Ego.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Connection Between eExistence and Cognition from the Perspective of Sadra's Wisdom and Husserl's Phenomenology

نویسندگان [English]

  • Ali Haghi 1
  • Ghorban Ali Karimzadeh Karamelaki 2
  • Mikaeil Jamalpur 3
  • Seyyed Mohammad amin Madayen 4
1 Associate Professor, Department of Philosophy, Mashhad Ferdowsi University, Mashhad, Iran.
2 Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Wisdom, Faculty of Theology and Islamic studies, Tabriz University, Tabriz, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology,Payam Noor University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Faculty of Interdisciplinary Research Center of Islamic Education and Medical Sciences, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The subjects of philosophy can be divided into two main branches of issues: the inner reality of man and the external world. Each of the philosophers has selected one of these two types according to their personal preference. Although the relationship between existence and human cognition is one of the main issues in philosophical knowledge, few philosophers have been able to provide solutions to explain this problem. Mulla Sadra is known as the philosopher who considers existence to be original, and Edmund Husserl is known as the philosopher who based phenomenology on consciousness. Despite these differences, both philosophers, based on the role of the human field, have taken common steps to bring the two spheres closer together. The present article seeks to show the similarities between Sadr al-Muta'alleen and Husserl in terms of the connection between existence and cognition. This research tries to determine the role of the human field in the connection to existential levels and perceptual stages in the two combinations of transcendent wisdom and phenomenology. After defining and explaining the transcendent soul and transcendental ego with the method of comparison and adaptation, the role of the human field in explaining the issue has been addressed. The results obtained from the study of the ideas of these two philosophers clarifies that the human realm is not the home in which existence and cognition are compelled by necessity, but it acquires a perceptual level commensurate with the course of existence. The man has introduced cognition in himself and in this regard, he has achieved certain knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Rational soul
  • The Transcendental ego
  • The levels of Perception
  • The Three Worlds of Existence
  • The Union of the Wise and the Sensible

مراجع

  1. ابن سینا، 1386، روانشناسی شفا، ترجمه اکبر دانا سرشت، انتشارات المعی، تهران
  2. بل، دیوید، 1376، اندیشه های هوسرل، ترجمه فریدون فاطمی، نشر مرکز، تهران
  3. بوخونسکی، م الف، 1387، فلسفه معاصر اروپایی، انتشارات علمی فرهنگی تهران
  4. جمادی، سیاوش، 1385، زمینه و زمانه پدیدارشناسی، انتشارات ققنوس، تهران
  5. حسن زاده، حسن، 1404، دروس اتحاد عاقل و معقول، چاپ و انتشارات حکمت، تهران
  6. دارتیگ، آندره، 1376، پدیدارشناسی چیست، ترجمه دکتر محمود نوالی، انتشارات سمت، تهران
  7. دینانی، غلامحسین، 1372، قواعد کلی در فلسفه اسلامی، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران
  8. رشیدیان، عبدالکریم، 1384، هوسرل در متن آثارش، نشر نی، تهران
  9. سبزواری، ملا هادی، 1362، اسرار الحکم، با مقدمه و حواشی میرزا ابوالحسن شعرانی، چاپ اسلامیه، تهران
  10. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم، 1999، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، دار احیاء تراث العربی، بیروت
  11. ـــــــــــــــــــــــ، 1378،رساله فی الحدوث، تحقیق و تصحیح حسین موسویان، بنیاد حکمت صدرایی، تهران
  12. ـــــــــــــــــــــــ، 1360، شواهد الربوبیة فی المنهاج السلوکیة، تصحیح سید جلال آشتیانی، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، تهران
  13. ـــــــــــــــــــــــ، 1385، شواهد الربوبیه، ترجمه و تفسیر: دکتر جواد مصلح، انتشارات سروش، تهران
  14. ـــــــــــــــــــــــ، 1361، مشاعر، انتشارات مولی، تهران
  15. ـــــــــــــــــــــــ، 1387، مفاتیح الغیب، ترجمه و تعلیق: محمد خواجوی، انتشارات مولی، تهران
  16. ـــــــــــــــــــــــ، بی‌تا، مظاهرالالهیه، تصحیح: سید جلال آشتیانی
  17. ـــــــــــــــــــــــ، 1340، رساله سه اصل، تصحیح سید حسین نصر، دانشگاه تهران، تهران
  18. طباطبایی، سید محمد حسین، 1362، نهایه الحکمه، موسسۀ النشر الاسلامی التابعۀ لجماعۀ المدرسین، قم
  19. لیوتار، ژان فرانسوا، 1384، پدیده شناسی، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، نشر نی، تهران
  20. مصباح یزدی، محمد تقی، 1377، آموزش فلسفه، شرکت چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، تهران
  21. مطهری، مرتضی، 1360، شرح منظومه، انتشارات حکمت، تهران
  22. ورنو، روژه وال ژان، 1387، نگاهی به پدیدارشناسی و فلسفه­های هست بودن، ترجمه یحیی مهدوی، نشر خوارزمی، تهران
  23. هوسرل، ادموند، 1384، تاملات دکارتی، ترجمه عبد الکریم رشیدیان، نشرنی، تهران
    1. Husserl, Edmund, (1970), Logical Investigations, Trans. By J.N. Findlay. (from second edition), Vol. 1 and Vol. 2, New York, Routledge and Kegan Paul.
    2. -------------------,(1981), Philosophy as Rigorous science, ed. Peter McCormick and Fredrick A. Elliston, In: Husserl: Shorter Works, University of Notre Dame Press
    3. Husserl , Edmmund , Idea 1, New York :Human ities press INC ,1969
    4. Moran , Dermot ,Interoduction to Phenomenology , Rotledge , London and new York , 2002

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار